zondag 22 augustus 2021

Michelangelo's Mozes

In Florence heeft Michelangelo met zijn standbeeld van David laten zien dat hij de meest getalenteerde beeldhouwer van die tijd is. Dat ontging paus Julius II niet en dus gaf hij Michelangelo in 1505 de opdracht om een ​​praalgraf voor hem te ontwerpen en te bouwen. Dit mausoleum zal een plek krijgen in de nieuwe Sint Pieter die op dat moment wordt gebouwd, ook al in opdracht van Julius II. Michelangelo gaat voortvarend aan de slag voor zijn weinig bescheiden opdrachtgever en ontwerpt een kolossale vrijstaande tombe met drie niveaus en plaats voor 48 beelden die hem alle ruimte zullen geven om zijn talenten te tonen. 



Michelangelo werkt met tussenpozen veertig jaar aan de tombe, die echter nooit volgens het oorspronkelijke ontwerp zal worden gerealiseerd. Julius II had namelijk al weer iets anders bedacht, het beschilderen van het gewelf van de Sixtijnse kapel, een klus waar Michelangelo vier jaar mee bezig is, van 1508 tot 1512. Hij schildert meer dan 300 figuren die het scheppingsverhaal en andere bijbelverhalen vertellen, waaronder het fragment “de schepping van Adam”, de meest gereproduceerde fresco ter wereld is.


God geeft Adam het leven

Daarna wil Michelangelo verder werken aan de tombe, maar voor de bouw van de nieuwe Sint Pieter is zoveel geld nodig dat de geldbuidel van Julius II niet diep genoeg is om alles te bekostigen. De opdracht voor de tombe wordt naar de achtergrond geschoven en er is steeds minder geld beschikbaar zodat de vier slaven beelden die ik in Florence zag, zie dag 77 van dit blog, nooit afgemaakt zijn. Toen Julius II in 1513 plotseling stierf, raakte het project nog verder naar de achtergrond, pas in 1545 is zijn graf voltooid. Het werd uiteindelijk een eenvoudig mausoleum aan de muur dat slechts een kwart van de oorspronkelijk geplande beelden bevat, waarvan de meeste werden gemaakt door de studenten van Michelangelo. Zo wordt de vervaardiging van dit mausoleum de grootste teleurstelling in het leven van Michelangelo. Het uiteindelijke graf heeft een bescheiden plaatsje gekregen in de minder belangrijke basiliek “San Pietro in Vincoli”.



De blikvanger van de tombe is het beeld van Mozes, het absolute hoogtepunt van Michelangelo’s beeldhouwers kwaliteiten. We zien Mozes die uit zit te rusten van zijn klauterpartij op de berg Sinaï, waar God hem twee stenen tafelen met de tien geboden gaf. Al mijmerend woelt hij door zijn baard, de stenen tafelen onder zijn arm geklemd. Dan ziet hij in de verte de Joden dansen rond het beeld van het gouden kalf. Mozes wordt kwaad om deze afgoderij en staat op het punt de stenen tafelen kapot te slaan. Dit moment is door Michelangelo meesterlijk gevangen in het blok Carrara marmer. Met een woeste blik plaatst Mozes zijn linkerbeen naar achteren, alle spieren gespannen, klaar om op te springen. Je ziet al zijn aderen zwellen van woede en als ik de kerk verlaat, blijft Mozes mij met zijn felle ogen nakijken.






Geen opmerkingen: