Dag 54, en doorrr….. naar Bolzano

Ik neem weer afscheid van mijn familie, ze gaan vandaag naar huis en zullen ongeveer 14 uur onderweg zijn, dus ik heb in 50 dagen een behoorlijke afstand afgelegd!

Vandaag gaat de tocht verder van Merano via Burgstall, Gargazon, Vilpian, Terlan, Siebeneich en Frangart naar Bolzano. Een wandeling van 29 kilometer. Ik merk dat ik opnieuw in het ritme moet komen, het samen zijn met mijn gezin zit nog steeds in mijn hoofd. Weer opnieuw afscheid nemen valt me zwaarder dan twee maanden geleden vanuit thuis vertrekken. Vandaag is het moeilijk om van het wandelen te genieten, mijn gedachten dwalen steeds af naar mijn familie. Daarbij is het een sombere regenachtige dag. Maar kom op, ik moet verder, mijn doel is nog niet bereikt. Ik zet de pas erin en 's avonds om 7 uur bereik ik mijn pension.

Bloem van de dag:

Beeld van de dag: 

Kehrmaschine, Landmaschinenfabrik Julius Kirby, 1903

Dag 53, onverwacht bezoek

Wat een verassing, sta ik vanmorgen in de startblokken, mijn mindset op lopen, telefoon met navigatie app voor mijn neus om te bepalen welke kant ik op moet lopen, ik zie een vrouw in de verte en denk; ze lijkt veel op Loes. Ik knipper met mijn ogen, het is Loes. Mijn hele gezin staat aan de overkant van de straat. Ik was even helemaal de klutst kwijt, zo onverwacht deze ontmoeting nadat ik ze bijna 8 weken niet had gezien. Ik moest even schakelen en mijn plan voor de dag loslaten. Ze waren met zijn allen helemaal naar Italië komen rijden, dit had ik niet aan zien komen. 

Dus gisteren lekker genoten, ze hadden een leuk hotel geregeld en we hebben de hele dag kunnen kletsen. Lekker gegeten en weer een nachtje naast Loes in bed. Hartstikke leuke break van mijn reis, nu ben ik weer opgeladen om verder te lopen.

Dag 52, naar het toeristische Meran

Vandaag gaat de tocht verder van Naturns via Plaus, Rabland en Algund naar Merano (Meran). Vandaag was het zonnig en 31 graden, Merano is een prachtige stad, dus ik hield het bij een korte wandeling van slechts 19 kilometer. Aangezien meer dan de helft van de inwoners Italiaans spreekt, noem ik de stad bij haar Italiaanse naam.

Gisteren stond ik met mijn tentje op het trekkersveld naast de tent van een Nederlands echtpaar dat met de fiets op weg was naar Rome. Erg leuk om ervaringen met elkaar uit te wisselen. Ze zijn uit Arnhem vertrokken en hadden een maand de tijd, ze lagen voor op schema en hadden gisteren 90 kilometers gefietst. Met de fietst ga je gemakkelijk drie keer sneller dan te voet.

Onderweg sprong Norbert van zijn racefiets en vroeg waar ik heen ging. Hij was erg geïnteresseerd omdat hij zelf plannen had om naar Santiago te lopen. Norbert woont iets verderop aan de route die ik vandaag loop en nodigt me uit voor een drankje en om wat te eten. En inderdaad na een uur lopen staat hij met zijn dochter op me te wachten en heb ik koffie met hem gedronken. 

Norbert is in Duitsland geboren, met een Sud Tiroolse vrouw getrouwd, 68 jaar oud en nog behoorlijk sportief, maar door een schouderblessure als gevolg van een ongeluk durft hij het niet aan om met een rugzak naar Santiago te lopen. Hij wilde mijn Wheelie proberen en kwam tot de conclusie dat het daarmee wel zou kunnen. Ik heb meer dan een uur met hem zitten buurten, de oorlog kwam ook ter sprake, zijn vader had 8 jaar als SS'er in Rusland bij Stalingrad gevochten en had hem veel verhalen verteld onder welke fysieke omstandigheden hij daar moest vechten. Norbert had veel gelezen over de oorlog en veel met zijn vader gesproken die 93 geworden is. Maar toen Norbert zei dat Hitler ook zijn goede kanten had, werd het tijd is om maar weer eens op te stappen. Al is het vreemd dat we Napoleon een aardige vent vinden en dat we alleen maar alle negatieve kanten van Hitler zien. Volgens Norbert had Hitler ervoor gezorgd dat Duitsland voorop liep op het gebied van wetenschap en technologie, in die tijd werden de helft van alle Nobel prijzen door Duitstalige gewonnen. Vooral op het gebied van chemie, natuurkunde en fysica liep Duitsland voorop in de wereld. Dat maakte Engeland en Frankrijk jaloers en daardoor was er geen ontkomen aan een grootschalige oorlog, met name Engeland stuurde op oorlog aan om Duitsland zijn succesvolle positie te ontnemen. De verovering van Polen en Tsjechië was niet meer dan het herstel van het Habsburgse rijk. Kom, laat ik verder lopen, ik bedankte hem voor de koffie. Ook bedankte hij mij omdat zijn drempel om naar Santiago te lopen nu een stuk lager was geworden. De rest van de tocht heb ik veel nagedacht over deze ontmoeting, kan ik ook die positieve kant van Hitler zien? Zoals ik dat kan met Napoleon of de katholieke kerk? Norbert heeft natuurlijk gelijk dat elk aspect twee kanten heeft en dat vaak maar één kant wordt belicht. Maar als ik aan de Holocaust denk, is het voor mij onmogelijk om iets positiefs te zien aan Hitlers heerschappij. Hoe is het mogelijk dat Norbert daar overheen kan stappen, welke inzichten heeft hij opgedaan waardoor zijn balans totaal anders doorslaat dan de mijne, want Norbert is vast niet de enige die er zo over denkt.

In de Middeleeuwen was Meran, zoals het toen heette, de hoofdstad van het graafschap Tirol, zowel het Oostenrijkse als het Italiaanse deel. De stad ligt in de vallei van de Adige en wordt omringd door hoge bergen van de Alpen en de Dolomieten, de hoogste bergen zijn meer dan 3000 meter hoog. In deze vallei heerst een bijzonder klimaat, er groeien allerlei mediterrane bomen zoals cipressen, parasolpijnbomen en zelfs palmen. De stad heeft een totaal andere sfeer dan de steden die ik tot nu toe heb bezocht. Keizerin Sisi van Oostenrijk verbleef hier graag vanwege het aangename klimaat en had hier haar eigen kasteel. Nu is Merano een toeristische trekpleister van de eerste orde, volgens de ober van mijn hotel duurt het toeristenseizoen uitzonderlijk lang, tot wel tien maanden per jaar.

Bloem van de dag met beesten van de dag:

Beeld van de dag, keizerin Sisi, gehouwen uit een massief blok Laas marmer:

Dag 51, langs de Etsch (Adige) naar Naturns

Vandaag gaat de tocht verder en loop ik van Schlanders via Vetzan, Latsch, Kastelbell, Tschars en Staben naar Naturns. (Ik gebruik de originele Duitse namen van de plaatsen en niet de Italiaanse omdat deze later zijn verzonnen). Een wandeling van 21 kilometer waarbij ik samen met de rivier de Etsch bergafwaarts ga. Vandaag en morgen is het droog dus kan ik weer lekker kamperen, in Naturns is een leuke “Waldcamping” dus back to basic.

Hier groeien ook weer druivelaars

Mooie witte voetjes

Hoe verder ik naar het zuiden ga, hoe meer aanmoediging ik krijg, duimen omhoog van fietsers, oude mensen en kinderen die zwaaien, dat is fijn. Je merkt dat hoe verder je naar het zuiden gaat, hoe opener de mensen worden. De dorpen zijn hier frivoler dan in Duitsland of Oostenrijk, de mensen leven hier meer buiten en er wordt veel gefietst. Elk dorp heeft terrasjes die ook nog eens van 's morgens tot 's avonds bevolkt zijn. Dat maakt de reis nog leuker.

Het is hier heel mooi, de groene vallei vol appelbomen, de bergen op de achtergrond, de rivier de Etsch (Adige) die wild de berg af gaat, de prachtige vergezichten met dorpjes en kastelen. Die schoonheid is niet op foto's te vangen, die ervaar je pas als je hier loopt.

Bloem van de dag:

Beeld van de dag:

Beest van de dag:

Dag 50, ruim over de helft, naar Schlanders

Vandaag gaat de tocht verder en loop ik vanuit Mals via Laatsch, Glurns, Prad am Stilfser Joch, Tschengels, Laas en Göflan naar Schlanders. Een tocht van 30 kilometer bergafwaarts waarbij ik 380 meter afdaal. Vandaag ben ik vijftig dagen onderweg en over vijftig dagen komt Loes me ophalen in Rome. Het gaat hartstikke goed, het tempo zit er lekker in, ik ben iets verder dan halverwege Rome.

Ik geniet enorm van deze wonderschone reis, ik heb een dagelijkse ritme ontwikkeld en dat bevalt me uitstekend. Elke dag gaan en genieten. Ik sta 's ochtends op en weet wat me te doen staat. Ik pak mijn spullen in mijn Wheelie en ook dat is inmiddels een overzichtelijk routineklus geworden. Er zijn weinig reiszaken waar ik over na moet denken, dat geeft rust. Gewoon gaan en me verwonderen over wat de dag zal brengen. De dagelijkse beslommeringen zijn van een heel ander niveau dan thuis, dat maakt deze tocht tot een pelgrimstocht. 

Maar ik moet eerlijk toegeven dat er ook momenten zijn dat ik minder positief gestemd ben. Tijdens het wandelen was ik bovenstaand verhaal nog aan het dicteren of de lucht betrok en het begon te regenen. Nou kan ik daar heel goed tegen, de zon is warm en regen is lekker fris, beide weertypes kan ik mee overweg. Totdat het harder begon te regenen en er ook een koude bergwind opstak, ik was al snel doorweekt omdat m'n regenjas niet helemaal waterdicht is. Mijn humeur sloeg om want ik raakte verkleumd, waarom had ik geen handschoenen meegenomen? 

Na een uurtje lopen kwam ik in een dorpje waar ik kon schuilen in de plaatselijke bakkerij met koffie en warme apfelstrudel. Na nog een uurtje was het droog, even droge kleren aangetrokken en ik kon weer verder want ik had nog twee uur te gaan. Even later scheen de zon weer en was mijn goede humeur weer terug. Gelukkig heb ik lichamelijk of conditioneel geen problemen en ga ik als van een leien dakje. Op dit moment denk ik dat ik de Vierdaagse zonder problemen kan lopen, dat ga ik in de toekomst zeker ook doen, mijn wandel verslaving gaat dat vereisen. Ook ga ik vaker de bergen opzoeken, de bergtoppen waartussen ik loop lonken. Boven de boomgrens lopen is een belevenis voor een Nederlandse zandhaas, deze tocht ben ik niet boven de boomgrens (1800m) geweest maar van eerdere huttentochten met de kinderen weet ik dat het daar prachtig is.

Laas is een dorp dat wereldberoemd is om zijn hoogwaardig marmer dat hier op 3000 meter hoogte uit de berg wordt gehouwen. De kwaliteit van dit marmer is aanzienlijk hoger dan dat van Carrara-marmer. Over de hele wereld vindt je beroemde kunstwerken gemaakt uit Lasa Marmor, als je meer wilt weten, kijk dan dit filmpje: https://youtu.be/FZAcdRHtLQE

Appelbomen gedijen op grote hoogte, dus ook hier in de Alpen. Er worden hier enorm veel appels geteeld, hiermee verdienen 7.000 Zuid-Tiroolse fruittelers hun brood. Ze beheren meestal kleinere bedrijven van twee tot drie hectare, vaak verspreid over meerdere afzonderlijke percelen. 

Het alpine-mediterrane klimaat van Zuid-Tirol met 300 dagen zon en 2000 zonuren per jaar zorgt in de herfst voor volgepakte boomgaarden, ongeveer 10% van de Europese appeloogst komt hier vandaan. Dat zijn maar liefst 5.000.000.000 appels, rode, gele, groene, er worden elf verschillende rassen geteeld, waaronder Jonagold, Elstar, Braeburn, Pink Lady, Granny Smith en Golden Delicious. In hotels en pensions staan op het ontbijtbuffet volle fruitschalen appels, ik kies steeds een ander soort.

Bloem van de dag:

Beeld van de dag:

Dag 49, ik blijf in Tirol en ga naar Mals in Italië

Vandaag gaat de tocht verder en wandel ik vanuit Nauders de grens over naar Italië via de Reschenpass (1510m). Vervolgens loop ik via Alt Reschen verder langs het stuwmeer Reschensee en de Haidersee (natuurlijk meer) via Burgeis en St. Valentin naar Mals. Een tocht van 26 kilometer met 180 meter klimmen en 470 meter afdalen.

Ik ben dus de grens naar Italië overgestoken maar ben nog steeds in Tirol, deze provincie van Italië wordt door de Duitssprekende mensen Südtirol genoemd maar de Italiaanssprekende (25%) noemen het Alto Adige. De voertaal hier is nog steeds Duits. Ten tijde van Adrianus en Karel was Tirol een onafhankelijk graafschap dat toen behoorde tot het Heilige Roomse Rijk. Maar vandaag is het opgesplitst in een Oostenrijks deel en een Italiaans deel.

Dat is te wijten aan Napoleon, toen hij Oostenrijk versloeg, verdeelde hij Tirol zodat het land van de kaart zou verdwijnen. Tirol werd verdeel tussen Beieren en Italië en ook kwam er een stuk bij Frankrijk. Na de val van Napoleon is dit weer hersteld en in 1805 was Tirol weer een geheel, maar nu voor een deel bevolkt door Italiaans sprekende inwoners.

Na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit weer, Italië had geholpen Duitsland te verslaan en kreeg als beloning het zuidelijke deel van Tirol terug. Maar deze keer werd er een natuurlijke grens getrokken over de waterscheiding van de Alpen tussen noord en zuid. Het stroomgebied van de Etsch met al zijn zijrivieren werd aan Italië toegevoegd. Het stroomgebied van de Inn bleef bij Oostenrijk. Er kwam plotseling een grote Duitstalige bevolking in Italië wonen.

Liep ik eergisteren tegen bult op langs de Inn, 

nu loop ik naar beneden langs de Etsch ofwel Adige op zijn Italiaans.

Onder het fascistische bewind van Mussolini voerde Italië een beleid van onderdrukking om het gebied volledig met Italië te assimileren. Vanaf 1923 werd het Duits uit het openbare leven geweerd en werden Duitse plaatsnamen vervangen door Italiaanse. De naam Tirol werd verboden en vervangen door Alto Adige. Ook werd een begin gemaakt met de Italianisering van Duitse achternamen, waarbij zelfs de inscripties op grafstenen werden veranderd. Mussolini moedigde grootschalige immigratie van Italianen uit andere gebieden aan om de Duits sprekende bevolking te overtreffen.

Dit cultureel erfgoed wordt met veel aandacht onderhouden.

Het was de hoop van de Zuid-Tirolers dat Adolf Hitler met de annexatie van Oostenrijk ook Zuid-Tirol zou terugeisen. Maar ook deze keer mocht Mussolini het geannexeerde deel van Tirol behouden als dank voor de Italiaanse steun bij de annexatie van Oostenrijk. Deze keer werden de Zuid-Tirolers voor de keuze gesteld om ofwel volledig te assimileren naar Italianen en afstand te doen van alle culturele rechten, ofwel Duitsers te mogen blijven met als gevolg emigreren naar het Duitse Rijk. Onder deze druk koos 80% voor vertrek, uiteindelijk vertrokken 75.000 mensen naar gebieden in Duitsland en Oostenrijk. Degenen die vertrokken waren, mochten na 1945 niet terugkeren, totdat internationale druk Italië dwong om onder bepaalde omstandigheden remigratie toe te staan. Ongeveer een derde keerde toen terug.

Na de oorlog liepen de spanningen tussen de Zuid-Tirolers en de Italianen verder op. In de jaren zestig resulteerde dit in aanslagen op een standbeeld van Mussolini en werd een groot aantal elektriciteitsmasten opgeblazen. Zuid-Tirol leverde immers met zijn waterkrachtcentrales veel energie aan de rest van het land. De Italiaanse politie en justitie traden hard op, veel activisten kregen lange gevangenisstraffen en werden zelfs gemarteld. Daarbij kwamen twee activisten om het leven. Ook vanuit Zuid-Tirol zijn veel aanvallen gedaan op militaire doelen, maar ook op Italiaanse burgers, bars, scholen en kerken. In totaal kwamen 20 mensen om het leven.

Onder druk van Oostenrijk en internationale opinie werd Italië uiteindelijk gedwongen Zuid-Tirol een grote mate van Autonomie te verlenen, zodat deze provincie haar eigen beleid kon voeren. Dankzij deze autonomie is er een verregaande samenwerking ontstaan met het Oostenrijkse deel van Tirol.

Deze wonderlijke geschiedenis doet me erg denken aan wat er nu in China gebeurt en hoe de heersers daar omgaan met de Oeigoeren en de Tibetanen. De les die de Chinezen hier zouden kunnen leren, is dat het volk uiteindelijk zichzelf blijft, ook de Oeigoeren en Tibetanen zullen niet assimileren tot Chinezen, nog in geen twee honderd jaar!

Een nieuwe bron van inkomsten voor de Tiroolse toeristenindustrie zijn mountainbikers, zij gebruiken dezelfde infrastructuur als skiërs.

Bloem van de dag:

Beeld van de dag: